Δεν θα πέσει εύκολα ο Καντάφι

Τη στιγμή που η διεθνής κοινότητα ενεργοποιείται για την αφαίρεση της εξουσίας από τον Μουαμάρ Καντάφι και την παραπομπή του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, αναλυτές που εξειδικεύονται στα θέματα της Μέσης Ανατολής προειδοποιούν ότι η υπόθεση εκδίωξης και αντικατάστασης του Καντάφι δεν πρόκειται να είναι μια εύκολη διαδικασία.
Ο Καντάφι φέρεται να έχει σχηματίσει ήδη ένα στρατό 20.000 πιστών στρατιωτών που δεν προέρχονται από τον εθνικό στρατό αλλά είναι στρατολογημένοι και πληρώνονται απευθείας από τον ίδιο. Είναι επίσης πιθανό να έχει ήδη αποταμιεύσει σημαντικά κεφάλαια για την διεξαγωγή πολέμου ακόμα και χωρίς την πρόσβαση στα τραπεζικά ιδρύματα εσωτερικού και εξωτερικού.
Οι οικονομικές κυρώσεις που η διεθνής κοινότητα φαίνεται ότι αποφάσισε να εφαρμόσει δεν αποτελούν εξάλλου νέα εμπειρία για τον Λίβυο δικτάτορα. Στα 20 από τα 41 χρόνια που ο Καντάφι βρίσκεται στην εξουσία κατάφερε να συντηρήσει το καθεστώς του χωρίς τη δυνατότητα εξασφάλισης οικονομικών πόρων από το εξωτερικό. Η ιστορία του καθεστώτος του Καντάφι αποτελεί πιθανότατα το καλύτερο παράδειγμα των περιορισμένων δυνατοτήτων πειθαναγκασμού που οι οικονομικές κυρώσεις εξασφαλίζουν, ειδικά σε καθεστώτα τα οποία απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν αντιπροσωπευτικά ή δημοκρατικά. Όσον αφορά, δε, τις "στοχευμένες" κυρώσεις που η διεθνής κοινότητα αποφάσισε να χρησιμοποιήσει, οι τελευταίες είχαν μεν αποτέλεσμα, κατά το παρελθόν, στο καθεστώς του άλλου δικτάτορα, του Σαντάμ Χουσεΐν, αλλά ούτε κατά διάνοια δεν προκάλεσαν την εσωτερική ανατροπή του.Ο δικτάτορας έχει ασύλληπτες δυνατότητες μεταφοράς οικονομικών πόρων από τη μία παραγωγική διαδικασία στην άλλη, και έχει την πολυτέλεια να μετακυλίει στο λαό οποιοδήποτε κόστος του επιβάλλεται, αρκεί να είναι διαθέσιμες οι απαραίτητες στρατιωτικές δυνάμεις που θα καταστείλουν βίαια κάθε αντίδραση.

Αυτό που η ιστορία δείχνει πάντως είναι ότι  σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται η εξωτερική (στρατιωτική) παρέμβαση, εφόσον ο χρόνος είναι σημαντικός παράγοντας και η διεθνής κοινότητα δεν δύναται να περιμένει μήνες ή και χρόνια και να μένει μάρτυρας αιματοκυλίσματος. Όμως μια στρατιωτική επιχείρηση είναι απίθανο να εξελιχθεί ομαλά μέσα στο μωσαϊκό των φυλών που απαρτίζουν την Λιβυκή κοινωνία αλλά και με δεδομένη την αντίσταση κάποιων τμημάτων του στρατού τα οποία δεν θα δεχτούν αψήφιστα ξένα στρατεύματα στη χώρα τους. Ας μην ξεχνάμε, άλλο είναι να σου στερούν το χρήμα (με κυρώσεις), άλλο να προβαίνουν αεροπορικούς βομβαρδισμούς (όπως οι Αμερικανοί βομβάρδισαν τη Λιβύη τον Απρίλιο του 1986) και εντελώς άλλο είναι να πατήσει το ξένο άρβυλο για να επιβάλει μια πολιτική κατάσταση, όσο θεμιτή κι αν είναι μια "δυτική" παρέμβαση για να λάβει τέλος μια τραγωδία τέτοιου μεγέθους.
Θα πρέπει εξάλλου να σκεφτούμε και κάτι ακόμα. Πόσους στρατιώτες είναι διατεθειμένοι να χάσουν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι προκειμένου να φέρουν την ειρήνη στη Λιβύη;
Το καλύτερο που μπορεί να συμβεί ίσως είναι, τελικά, οι Λίβυοι να αναλάβουν μόνοι τους τις ευθύνες τους και να "καθαρίσουν" την κατάσταση. Το τι θα συμβεί μετά (την κατάρρευση του καθεστώτος) είναι βέβαια μια άλλη υπόθεση.